Przygotowując się na przyjęcie szczeniaka Golden retrievera do domu, warto zaopatrzyć się w kilka podstawowych rzeczy, które zapewnią mu komfort i bezpieczeństwo. Zastanawiając się, jakie akcesoria są niezbędne dla nowego pupila, warto wziąć pod uwagę kilka kategorii.
1. Legowisko dla szczeniaka Golden retrievera
Kiedy decydujesz się na przyjęcie szczeniaka do domu, jednym z pierwszych i najważniejszych zakupów jest legowisko. Będzie to miejsce, gdzie Twój nowy przyjaciel będzie odpoczywał, spał i miał chwilę prywatności. Dlatego warto zainwestować w coś, co zapewni mu komfort przez długi czas.
Materiał
Wybierając legowisko, warto zwrócić uwagę na materiał, z którego jest wykonane legowisko. Dla Golden retrieverów, które mogą być czasami trochę brudne po zabawie na dworze, idealne będzie legowisko z materiału odpornego na wodę lub łatwo zmywalnego.
Zdecydowanie warto rozważyć zakup legowiska z pokrowcem, który można zdjąć i wyprać w pralce. Szczeniaki, choć urocze, potrafią być bałaganiarzami – plamienie, gubienie sierści czy drobne „wypadki” mogą się zdarzyć.
Dodatkowo, szczeniaki lubią gryźć! Warto więc rozważyć zakup legowiska z materiałem odpornym na podgryzanie czy dodatkowymi ochraniaczami na brzegach.
Rozmiar
Oczywiście, gdy patrzysz na małego szczeniaka, trudno sobie wyobrazić, jak dużym psem się stanie. Ale Golden retrievery rosną szybko!
Wybierając legowisko, pomyśl o przyszłości. Zakup legowiska, które będzie odpowiednie dla dorosłego psa, może okazać się mądrą inwestycją. Możesz używać dodatkowych poduszek lub kocyków, aby początkowo uczynić je bardziej przytulnym dla małego szczeniaka.
Lokalizacja
Zastanów się, gdzie będzie stało legowisko. Czy to będzie ciche miejsce, z dala od ruchu, czy może w centrum domowej aktywności? Miejsce, które wybierzesz, może wpłynąć na rozmiar i kształt legowiska, które zakupisz.
Ostatecznie, przy wyborze legowiska, warto zastanowić się nie tylko nad jego funkcjonalnością, ale też estetyką – aby pasowało do wnętrza Twojego domu i stanowiło przytulne miejsce dla Twojego nowego pupila.
2. Miska na wodę i karmę dla szczeniaka Golden retrievera
Miska na wodę i karmę to jeden z podstawowych elementów wyposażenia dla każdego psa. Dla młodego, energicznego szczeniaka jakim jest Golden retriever, wybór odpowiedniej miski jest szczególnie ważny.
Materiał
Istnieje wiele różnych rodzajów misek dostępnych na rynku, ale metalowe i ceramiczne są zdecydowanie jednymi z najbardziej praktycznych.
Metalowe miski są trwałe, nie absorbują zapachów i są łatwe do czyszczenia. Z kolei ceramiczne miski są ciężkie, co utrudnia ich przewracanie przez aktywne szczenię.
Dodatkowo, ceramika jest naturalnym materiałem, który nie reaguje z karmą ani wodą, co jest ważne dla zdrowia psa.
Stabilność
Golden retrievery, zwłaszcza jako szczenięta, mogą być dość niezdarnymi i entuzjastycznymi pochłaniaczami swojego pożywienia. Warto zastanowić się więc nad zakupem miski z antypoślizgowym dnem lub takiej, która ma specjalną podstawę zapobiegającą przewracaniu i przesuwaniu się miski podczas jedzenia.
Dostęp do wody
Stały dostęp do świeżej wody jest absolutnie kluczowy dla zdrowia każdego psa. Woda jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i pomaga w termoregulacji. Dlatego ważne jest, aby miska z wodą była zawsze pełna, zwłaszcza w cieplejsze dni.
Rozmiar
Zwróć uwagę na odpowiedni rozmiar miski. Dla szczeniaka warto wybrać miskę nieco mniejszą, aby mógł bez problemu dostać się do jedzenia i wody. Z czasem, gdy pies będzie rosnąć, możesz rozważyć zakup większej miski.
Lokalizacja
Miskę najlepiej umieścić w spokojnym miejscu, gdzie szczeniak będzie mógł w spokoju zjeść swój posiłek. Unikaj obszarów o dużym natężeniu ruchu lub hałasu.
Dodatkowo regularne mycie i dezynfekcja miski to podstawa. Dzięki temu zapobiegniesz rozwojowi bakterii i grzybów, które mogłyby szkodzić zdrowiu Twojego pupila.
Kupując miskę, warto też myśleć o przyszłości. Wybierając miskę dobrej jakości, która będzie służyć przez wiele lat, zyskujesz pewność, że Twój Golden retriever będzie miał zawsze odpowiednie miejsce do jedzenia i picia.
3. Karma dla szczeniąt Golden retrievera: Jak wybrać najlepszą?
Karma dla szczeniąt to kluczowy element w wychowaniu zdrowego, energicznego i szczęśliwego psa.
Szczenięta, zwłaszcza takie energiczne jak Golden retriever, mają specyficzne potrzeby żywieniowe, których trzeba być świadomym.
Golden retrievery to psy o dużej energii i szybkim tempie wzrostu, więc ich dieta musi być odpowiednio dostosowana. Zbilansowana karma dla szczeniąt tej rasy powinna zawierać odpowiednie proporcje białka, tłuszczu i węglowodanów, które wspierają rozwój mięśni, kości i zdrowej sierści.
Wielu hodowców i weterynarzy ma konkretne rekomendacje dotyczące karmy dla szczeniąt Golden retrievera.
Warto skonsultować się z nimi w kwestii wyboru odpowiedniej diety. Mogą oni polecić konkretne marki lub rodzaje karmy, które najlepiej spełnią potrzeby Twojego szczeniaka.
Przyglądając się etykiecie karmy, warto zwrócić uwagę na pierwsze składniki. Idealnie, gdy są to wysokiej jakości źródła białka, takie jak mięso lub ryba. Unikaj karm z dużą ilością napełniaczy czy sztucznych dodatków.
Jeśli zdecydujesz się zmienić karmę, którą dostawał Twój szczeniak u hodowcy lub w schronisku, warto robić to stopniowo. Mieszaj starą karmę z nową przez kilka dni, stopniowo zwiększając ilość nowej karmy, aby uniknąć problemów trawiennych.
Podczas gdy głównym źródłem pożywienia dla Twojego szczeniaka powinna być karma, od czasu do czasu możesz chcieć nagrodzić go smakołykiem. Wybieraj zdrowe przysmaki i pamiętaj, że nie powinny one stanowić więcej niż 10% codziennej diety psa. Jeśli zastanawiasz się nad suplementami, skonsultuj się z weterynarzem.
Szczenięta rosną szybko i ich potrzeby kaloryczne mogą się zmieniać. Zawsze przestrzegaj zaleceń producenta karmy co do dawkowania i dostosowuj ilość pokarmu do aktywności i rozmiaru Twojego pupila.
4. Smycz i obroża dla szczeniąt Golden retrievera: Komfort i bezpieczeństwo podczas spacerów
Smycz i obroża to podstawowe akcesoria, które musisz mieć, zanim przyprowadzisz do domu swojego nowego pupila.
Wybierając je dla energicznego szczeniaka takiego jak Golden retriever, musisz skupić się nie tylko na estetyce, ale przede wszystkim na funkcjonalności i bezpieczeństwie.
Regulowana obroża
Szczenięta rosną bardzo szybko. Dlatego warto zainwestować w obrożę, którą można łatwo dostosować do rosnącego szczeniaka.
Takie obroże są praktyczne, bo nie będziesz musiał kupować nowej co kilka miesięcy. Ponadto, odpowiednio dopasowana obroża zapewni komfort Twojemu psu i nie będzie go obciskać ani krępować w ruchach.
Solidna smycz
Smycz to nie tylko sposób na kontrolę nad psem podczas spacerów, ale także ważny element bezpieczeństwa.
Dla szczeniąt Golden retrievera warto wybrać smycz o odpowiedniej długości, która daje psu pewną swobodę, ale jednocześnie pozwala na szybką interwencję w razie potrzeby.
Solidne wykonanie to klucz – smycz powinna być odporna na przeciągnięcia i gryzienie, które nie są rzadkością u młodych psów.
Nie za ciężka
Chociaż chcesz, aby smycz była trwała, ważne jest, aby nie była zbyt ciężka dla szczeniaka. Zbyt ciężka smycz może być niewygodna dla młodego psa, zwłaszcza podczas dłuższych spacerów.
Wiele smyczy posiada dodatkowe funkcje, takie jak karabińczyki umożliwiające szybkie przypięcie psa, czy pętle do trzymania w ręku w różnych odległościach od psa. To może być przydatne w różnych sytuacjach, na przykład podczas treningu czy spacerów w miejscach o dużym natężeniu ruchu.
Wzory i kolory
Oczywiście, smycz i obroża to też okazja, by pokazać charakter i styl Twojego psa! Dostępne są różne wzory i kolory, więc możesz dobrać akcesoria, które będą pasować zarówno do Twojego psa, jak i do Ciebie.
Pamiętaj, że choć estetyka jest ważna, głównym priorytetem powinno być bezpieczeństwo i komfort Twojego szczeniaka. Wybierając smycz i obrożę, zastanów się nad tym, co będzie najbardziej praktyczne i funkcjonalne w codziennym użyciu.
Spacer z Golden retrieverem to czysta radość, ale odpowiednie przygotowanie w kwestii akcesoriów sprawi, że będzie to również bezpieczna i komfortowa przygoda dla obu stron!
5. Zabawki dla szczeniąt Golden retrievera
Kiedy myślisz o szczeniątku, myślisz o zabawie, a dla szczeniąt Golden retrievera to podwójna dawka energii i radości!
Zabawki to nie tylko źródło rozrywki dla Twojego pupila, ale także narzędzie, które pomaga w jego fizycznym i umysłowym rozwoju.
Zabawki do żucia
W okresie ząbkowania, kiedy szczenięta zmieniają mleczne zęby na stałe, żucie jest dla nich naturalnym zachowaniem.
Zabawki do żucia pomagają złagodzić ból i dyskomfort, jaki towarzyszy wyrzynaniu się nowych zębów.
Dzięki nim możesz też ochronić swoje meble i buty przed zniszczeniem! Ważne jest, by wybierać zabawki wykonane z bezpiecznych materiałów, które nie odłamują się i nie stanowią zagrożenia dla szczeniaka.
Zabawki do apportowania
Golden retrievery to psy, które uwielbiają być aktywne i pracować razem ze swoim właścicielem.
Zabawki do apportowania, jak piłki czy frisbee, są świetnym sposobem na wykorzystanie ich naturalnej energii i nauczanie podstawowych komend, takich jak „przynieś” czy „puść”. Wspólna zabawa wzmacnia także więź między Tobą a Twoim psem.
Mentalna stymulacja
Oprócz zabawek do żucia i aportowania warto też myśleć o zabawkach edukacyjnych, które stymulują umysł Twojego szczeniaka. Ukrywanie smakołyków w specjalnych zabawkach czy układanki logiczne mogą dostarczyć godzin zabawy i pomóc w rozwoju inteligencji Twojego pupila.
Jak w przypadku wszystkich akcesoriów dla szczeniąt, ważne jest, by pamiętać o bezpieczeństwie. Upewnij się, że zabawki są odpowiednie dla wieku i rozmiaru Twojego psa, oraz że są wykonane z materiałów nietoksycznych.
Od samego początku warto zaopatrzyć się w kilka różnych zabawek, obserwować reakcje Twojego szczeniaka i wymieniać je co jakiś czas dostosowując się do preferencji psa tak by szybko się nie znudził.
6. Szczotkowanie Golden retrievera
Jeśli zastanawiasz się, jak dbać o piękno i zdrowie sierści Twojego Golden retrievera, odpowiedź jest prosta: regularne szczotkowanie! Te wspaniałe psy są znane z pięknej, gęstej i lśniącej sierści, ale by ją taką utrzymać, potrzebują trochę pomocy ze strony właściciela.
Podwójna sierść – podwójne wyzwanie
Golden retrievery charakteryzują się podwójną sierścią, co oznacza, że mają krótki i miękki podszerstek oraz dłuższą, twardszą warstwę wierzchnią. Dzięki temu ich futro jest nie tylko piękne, ale także chroni je przed zimnem i wilgocią.
Jednak podwójna sierść może być również podatna na kołtunienie i wymaga regularnego czesania.
Wybór odpowiedniej szczotki
Nie wszystkie szczotki są takie same. Dla Golden retrievera idealna będzie szczotka o średniej długości zębów, która doskonale radzi sobie z podszerstkiem, ale nie szarpie i nie uszkadza górnej warstwy sierści.
Dobry grzebień może być pomocny w miejscach, gdzie sierść jest bardziej skłonna do kołtunienia, jak na przykład za uszami czy między łapami.
Zaleca się, by Golden retrievery były szczotkowane przynajmniej raz w tygodniu, ale w okresie linienia – częściej.
Dzięki temu nie tylko zapobiegniesz kołtunieniu sierści, ale także zbierzesz większość sierści, która miałaby znaleźć się na Twojej kanapie czy dywanie.
Regularne szczotkowanie to nie tylko dbałość o wygląd sierści. To także okazja do sprawdzenia skóry psa pod kątem wszelkich zmian, jak np. wyprysków, brodawek czy pasożytów. Poza tym, dla wielu psów, szczotkowanie to chwila relaksu i przyjemności.
Kiedy wybierasz akcesoria do pielęgnacji, warto inwestować w dobrej jakości produkty. Solidna, dobrze wykonana szczotka czy grzebień posłuży Ci przez lata i będzie delikatna dla sierści Twojego pupila.
7. Transporter i klatka dla Twojego Golden retrievera
Jeśli myślisz o wprowadzeniu do swojego życia szczeniaka Golden retrievera, z pewnością zastanawiasz się nad wszystkimi akcesoriami, które są niezbędne, by zagwarantować mu bezpieczeństwo i komfort.
Jednym z kluczowych elementów wyposażenia, nad którym warto się zastanowić, jest boks transportowy i klatką.
Boks transportowy – bezpieczne podróże
Boks transportowy jest nie tylko świetnym narzędziem podczas przewozu Twojego pupila samochodem, ale także przy lotach czy wizytach u weterynarza.
Wybierając boks, zwróć uwagę na jego wielkość – powinien być na tyle duży, by szczeniak mógł w nim swobodnie stać, obrócić się i położyć. Jednocześnie nie powinien być zbyt przestronny, by piesek czuł się w nim bezpiecznie i osłonięty.
Klatka – bezpieczna strefa w domu
Kojec to genialne rozwiązanie dla tych, którzy chcą dać swojemu szczeniakowi trochę przestrzeni do zabawy, ale jednocześnie chcą go chronić przed potencjalnymi niebezpieczeństwami w domu, takimi jak kable czy drobne przedmioty które pies może połknąć.
Klatka pozwala na stworzenie małej „przestrzeni szczeniaka”, gdzie może mieć swoje zabawki, miskę z wodą i legowisko. To także doskonałe miejsce, gdzie możesz zostawić swojego pupila na chwilę bez nadzoru, wiedząc, że jest bezpieczny.
Lokalizacja i materiał
W zależności od Twoich potrzeb, zarówno boks, jak i klatka mogą być wykonane z różnych materiałów – metalu bądź plastiku. Ważne jest, aby były one solidne i łatwe do czyszczenia.
Jeśli chodzi o lokalizację, warto postawić je w spokojnym miejscu, ale jednocześnie tam, gdzie szczeniak będzie mógł obserwować życie rodziny i uczestniczyć w nim.
Pamiętaj, że choć boks czy kojec mogą być niezwykle przydatne, nie powinny stać się stałym domem dla Twojego pupila.
Służą one jako narzędzie bezpieczeństwa i komfortu, ale Twój pies potrzebuje też regularnych spacerów, interakcji z ludźmi i innych zwierząt oraz możliwości swobodnego biegania i zabawy.
8. Akcesoria do treningu Twojego Golden retrievera
Kiedy decydujemy się na przyjęcie do rodziny szczeniaka Golden retrievera, często skupiamy się na podstawowych potrzebach takich jak karmienie, spanie i zabawki.
Jednak wychowanie i trening są równie ważne, a odpowiednie akcesoria mogą uczynić ten proces łatwiejszym i bardziej efektywnym. Oto kilka kluczowych rzeczy, które warto mieć pod ręką.
Clicker
Clicker to małe urządzenie, które emituje charakterystyczny dźwięk. Jest ono niezwykle przydatne podczas treningu.
Gdy Twój pies robi coś, czego od niego oczekujesz, klikasz w clicker i nagradzasz smakołykiem.
Dźwięk ten szybko staje się dla psa sygnałem, że robi coś dobrze. To świetny sposób na szybkie i precyzyjne komunikowanie się z pupilem podczas nauki nowych komend.
Smakołyki do nagradzania
Pies, podobnie jak my, docenia nagrody. Dobrze dobrany smakołyk nie tylko smakuje wspaniale, ale również motywuje do dalszej pracy. Pamiętaj jednak, aby smakołyki były małe (zwłaszcza podczas częstych treningów) i zdrowe.
Przeszkody do ćwiczeń
Jeśli planujesz bardziej zaawansowane treningi lub po prostu chcesz dodać trochę zabawy do codziennych ćwiczeń, proste przeszkody mogą być świetnym rozwiązaniem. Mogą to być niskie płotki do skakania, tunele czy slalomy. Dzięki nim Twój Golden retriever nie tylko doskonali posłuszeństwo, ale także rozwija koordynację ruchową i kondycję fizyczną.
Pamiętaj, że to są tylko podstawy! W miarę jak Twój szczeniak będzie dorastać, możesz potrzebować dodatkowych rzeczy, a także dostosowywać wyposażenie do jego indywidualnych potrzeb.
9. Wartościowa literatura i źródła wiedzy dla przyszłych właścicieli szczeniaka
Jeśli rozważasz przyjęcie szczeniaka Golden retrievera do swojego domu, to świetnie, że chcesz dobrze się przygotować i zgłębić wiedzę na ten temat. Istnieje wiele książek, stron internetowych i innych źródeł, które mogą Ci w tym pomóc. Oto kilka z nich:
Książki o wychowaniu i treningu psów
„Zaklinacz Psów” autorstwa Cesar Millana. Choć kontrowersyjny, Millan posiada wiele cennych wskazówek dotyczących wychowania, treningu i komunikacji z psem.
„Pozytywny trening dla psów” autorstwa Pat Miller, która promuje metody wychowawcze oparte na pozytywnych bodźcach.
„Szczeniak w domu. Poradnik dla właścicieli” – praktyczny przewodnik, który pomoże nowym właścicielom w pierwszych dniach i tygodniach z nowym pupilem.
Książki specjalnie o rasie Golden retriever
„Golden Retriever. Poradnik właściciela” – idealne kompendium wiedzy dla tych, którzy chcą dowiedzieć się wszystkiego o tej pięknej rasie psów.
„Golden retrievery. Wychowanie, pielęgnacja, choroby” – kompleksowe źródło informacji o zdrowiu, pielęgnacji i charakterze Goldenów.
Strony internetowe i fora dla miłośników psów
Lokalne fora i grupy na portalach społecznościowych poświęcone Golden retrieverom. Warto dołączyć, aby poznać doświadczenia innych właścicieli i wymienić się radami.
Strony organizacji związanych z psami, takie jak Kennel Club czy różne stowarzyszenia rasowe, często oferują wartościowe materiały edukacyjne i poradniki.
Kanały na YouTube
Istnieje wiele kanałów poświęconych psom, gdzie profesjonalni trenerzy dzielą się swoją wiedzą na temat wychowania, treningu i pielęgnacji.
Bezpieczne otoczenie dla młodego psa: Jak przygotować dom?
Szczeniaki, podobnie jak małe dzieci, są ciekawe świata i chcą wszystkiego spróbować – niestety, często za pomocą swoich zębów. Dlatego tak ważne jest, aby upewnić się, że nasz dom jest dla nich bezpiecznym miejscem. W związku z tym powinieneś zastanowić się nad następującymi kwestiami.
- Substancje toksyczne i rośliny: Upewnij się, że wszelkie środki czyszczące, leki i inne potencjalnie szkodliwe substancje są przechowywane poza zasięgiem Twojego szczeniaka. Pamiętaj też, że niektóre rośliny domowe mogą być toksyczne dla psów!
- Drobne przedmioty: Zbierz z podłogi wszystko, co szczeniak mógłby połknąć: monety, guziki, małe zabawki, klocki Lego itp.
- Kable i przewody: Szczeniaki uwielbiają gryźć, więc zastanów się nad zabezpieczeniem kabli lub chowaniem ich poza zasięgiem psa.
- Kosze na śmieci: Dla szczeniaka kosz pełen resztek jedzenia to prawdziwa kopalnia skarbów. Warto zainwestować w kosz z blokadą lub trzymać go w zamkniętej szafce.
- Drzwi i okna: Upewnij się, że szczeniak nie ma jak uciec z domu. Jeśli masz balkon, zastanów się nad zabezpieczeniem go.
- Schody: Dla małego szczeniaka mogą stanowić poważne zagrożenie, warto zainwestować w bramki zabezpieczające.
- Pokarmy: Nie wszystko, co jemy, jest bezpieczne dla psów. Czekolada, winogrona, cebula czy czosnek mogą być dla nich toksyczne.
- Zabezpieczenie mebli: Jeśli zależy Ci na zachowaniu nienaruszonego stanu mebli, warto zastanowić się nad zakupem ochraniaczy na narożniki czy specjalnych sprayów odstraszających.
- Bezpieczne kąciki: Warto stworzyć miejsce, gdzie Twój szczeniak będzie mógł odpocząć, będąc jednocześnie bezpiecznym – na przykład miękki kojec czy wyznaczone miejsce w jednym z pokojów.
- Socjalizacja: Chociaż to nie jest kwestia bezpośredniego bezpieczeństwa w domu, ważne jest, aby młody pies nauczył się, jakie zachowania są akceptowane, a jakie nie.
Przygotowanie domu dla nowego szczeniaka wymaga trochę czasu i uwagi, ale jest to kluczowe dla jego bezpieczeństwa i Twojego spokoju. Pamiętaj, że szczeniak będzie szybko rosnąć i zmieniać się, więc warto regularnie przemyśleć powyższe kwestie.
Jak przygotować się na pierwsze dni szczeniaka w nowym domu?
Kiedy decydujesz się na przyjęcie szczeniaka do domu, to tak trochę jak z małym dzieckiem. Musisz być gotowy na całkowitą zmianę trybu swojego dotychczasowego życia.
Po pierwsze – szczeniak potrzebuje swojego kącika. Miejsca, gdzie będzie mógł się schować, gdy poczuje się przestraszony czy zmęczony. To trochę jak z nami – każdy z nas ma swój ulubiony kąt w domu, prawda? No i pamiętaj, że ten mały piesek nie zna jeszcze naszego świata, więc wszystko jest dla niego nowe. Warto dać mu trochę czasu na oswojenie się z nowym otoczeniem.
I tak jak niemowlęta lubią rutynę, tak samo jest ze szczeniakami. Jeśli uda Ci się ustalić z nim pewien rytm dnia – karmienie, spacerki, zabawa – to wszystko będzie łatwiejsze dla obu stron.
A co do nocy… no, cóż. Przygotuj się na to, że w pierwszych tygodnie nie będziesz przesypiał całych nocy. Po 2-3 miesiącach stan ten powinien wrócić do normy wraz z rozwojem pęcherza Twojego szczeniaka.
No i zabawki! To ważne. One pomogą mu przetrwać te pierwsze dni, kiedy wszystko jest nowe i trochę przerażające. Zabawki do gryzienia, szarpania, a może nawet jakaś piłeczka do aportowania.
No i oczywiście – wizyta u weterynarza. To takie pierwsze, poważne spotkanie ze światem. Warto mieć to za sobą jak najszybciej.
Zasady to podstawa. Jeśli czegoś nie chcesz – nie pozwól na to od samego początku. Szczeniak musi wiedzieć, co jest dozwolone, a czego się od niego oczekuje.
Ale przede wszystkim – cierpliwość. To małe stworzenie wchodzi w zupełnie nową dla siebie rzeczywistość. Bądź dla niego wsparciem i daj mu czas.
Przeczytaj również
Podstawowe potrzeby szczeniaka Golden retrievera w pierwszych tygodniach po adopcji
Kiedy najlepiej adoptować szczeniaka Golden retrievera?
Na jak długo można zostawić Golden retrievera samego w domu?
Ile ruchu potrzebuje Golden retriever każdego dnia?
Poszczególne fazy w rozwoju labradorów i golden retrieverów
